Gürültü, İşitmenin Korunması

İşitme kaybı nedir sorusu şu şekilde yanıtlanabilir; İşitme kaybı, en genel şekliyle kişinin dışarıdan gelen sesleri işitme kabiliyetindeki azalma, sesleri güçlükle ve çaba harcayarak duyma, kulak çınlaması, vızıltı sesleri ve kimi ileri durumlarda işitme yetisinin tamamen kaybolması olarak özetlenebilir. 10 kişiden birinde işitme kaybı bulunur, bu kayıp normal şekilde konuşmayı ve anlamayı etkiler. Aşırı derecede gürültüye maruz kalmak işitme kaybının en sık görülen sebebidir.

Kulak Nasıl Çalışır?

Kulak sesi nasıl algılar? Kulaklar; zar ve kulak kemikçiklerini yani çekiç, örs, üzengi kemiklerini içerir. Kulak zarına iletilen titreşimler, orta kulak boşluğunda bulunan bu üç kemikçik ile ses dalgaları halinde iç kulağa aktarılır. Bunu yaparken aynı bir dönüştürücü gibi çalışarak sesi yükselterek aktarır. Kulak; dış kulak, orta kulak ve iç kulak olmak üzere 3 ana kısımdan oluşur.

Dışarıdan görebildiğimiz parça olan dış kulak, kendi kanalına doğru açılır. Kulak zarı dış kulak yolunu orta kulak bölümünden ayırır. Orta kulaktaki örs, çekiç ve üzengi kemikçikleri iç kulağa sesin iletilmesine yardım eder. İç kulakta işitme ve dengeye hassas hücrelerle beyne giden işitme siniri bulunur. Herhangi bir ses, kulağa titreşim veya ses dalgalarını gönderir. Bunlar dış kulak yolu vasıtasıyla iletilir ve kulak zarına çarparak zarın titreşmesini sağlar. Bu titreşimler orta kulağın küçük kemikçiklerine aktarılır ve kemikçikler yoluyla iç kulağa buradan da işitme sinirine geçerler. Titreşimler iç kulakta sinir uyarıları haline çevrilir ve direkt olarak beyne aktarılır. Beyne gelen uyarılar müzik, kapı çarpması gibi ses olarak tanımlanmaktadır.

Desibel Nedir?

Sesin şiddeti desibel (dB) olarak ölçülmektedir. Ses aralığı insan kulağının duyabileceği en silik sesten (0dB) roketin havalanma sesine (180dB) kadar değişmektedir. dB logaritmik bir ifadedir, bu yüzden dB şiddetinde 10 ünitelik artış bir alttakinin 10 katı fazlası manasına gelir; yani 20 dB, 10 dB’in 10 katı ve 30dB de 10 dB’in 100 katıdır.

Örnek desibeller şu şekilde sıralanabilir;

• 0; İnsan kulağının algılayabileceği en düşük ses
• 30 Fısıldama sesi sessiz kütüphane ortamı

• 60 Normal konuşma sesi,daktilo ya da dikiş makinesi
• 90 Çim biçme makinesi, kamyon ve büyük araç trafiği (günlük maksimum maruz kalma süresi 8 saattir.)
• 100 demir testeresi, havalı delici, kar aracı (korumasız şekilde maksimum 2 saat maruz kalınmalı)
• 115 Rock konseri, otomobil kornası (korumasız şekilde maksimum 15 dakika maruz kalma süresidir.)
• 140 Jet motoru (gürültü kulaklarda ağrı yaratır ve geçici sağırlık oluşturur)

İşitme Sınırı Kaç dB 'dir?

İşitilebilen seslerin basınç düzeyleri; 0dB- 120 dB arasında değişmektedir. Normal bir insan 0-50 desibellik sesleri kolay şekilde işitebilir ve bu sesten rahatsız olmaz. 85 desibel şiddetinde bir ses veya gürültü kulakları rahatsız eder ve uzun süre maruz kalındığında kulakta hasar oluşur. Pek çok uzman 85 desibelden daha yüksek sese maruz kalmanın işitmeye zararlı olduğu konusunda hem fikirdir.

Kulakta İşitme Kaybı Olduğu Nasıl Anlaşılır?

İnsanların gürültüye duyarlılıkları farklıdır. Genel olarak sesinizi duyurmak için bağırmak zorunda kalınan gürültülü ortam, kulakları ağrıtan yüksek sesler, kulağınızı çınlatan gürültü veya maruz kaldıktan sonra sağırlık yaşattıran sesler duyma yetisine zarar verebilir.

Gürültü Kulaklarımı Etkileyebilir mi?

Yüksek ses kulağa zarar verir mi sorusu şu şekilde yanıtlanabilir; evet, gürültü kulak sağlığınız için tehlikeli olabilir. Eğer duyulan ses yeterince yüksekse ve uzun süre devam ederse işitmemize zarar verebilir. Gürültü sonucu meydana gelen hasara işitme siniri ile ilgili işitme kaybı ya da sinir kaybı olarak adlandırılır. Bu gürültüden başka etkenlerle de oluşabilir fakat gürültü sebebi ile yaşanan işitme kaybının başka yönden önemi vardır bu sorun azaltılabilir ve önlenebilir.

Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) göre ortalama olarak günde 8 saatten fazla 85 desibel (dB) üzerinde sese maruz kalıyor olmak, işitme kaybına yol açar. Ses çok fazla olduğu zaman iç kulaktaki sinir uçlarını öldürerek işitme kaybına sebep olur. Yüksek sese maruz kalma süresi uzadıkça daha fazla sinir ucu tahrip olur. Sinir ucu sayısı azaldıkça da işitme de azalır. Ölü sinir uçlarını canlandırmak mümkün değildir bu yüzden de hasar kalıcıdır.

İşitme Kaybı Desin Hangi Frekans Seviyesinde Oluşur?

Frekans saniyedeki devir veya Hertz (Hz) olarak ölçülmektedir. Ses tizliği ne kadar yüksekse frekansı o kadar çoktur. İnsan konuşması 500 - 2.000 Hz arasında değişebilir ve pek çok insana çok yüksek veya çok alçak frekanslı seslerden daha sesli hale gelir. Duyma kaybı başlayınca yüksek frekanslar diğer seslere göre daha önce kaybedilir. Bu da işitme kaybı yaşayan insanların, kadınların ve çocukların yüksek tizlikteki seslerini niye daha zor duyduklarını açıklamaktadır.

Gürültü İşitmem Dışında Başka Bir Zarar Verebilir mi?

İşitme kaybı harici olarak kulak çınlaması da gürültüye maruz kalma sonrası görülür ve sıklıkla kalıcı olabilir. Bazı insanlar yüksek sese sinirlilik tepkisi gösterirler ayrıca kalp hızı ve kan basıncı veya mide asidinde artma da gürültüye bağlı olarak görülebilir. Çok yüksek ses zor görevleri yerine getirmeyi dikkati dağıtarak azaltır.

Kulak Koruyucu Ne Zaman Kullanılır?

Kulak koruyucu ne zaman kullanılır sorusu şu şekilde yanıtlanabilir; 85 DB'in üzerindeki gürültü seviyelerine maruz kalınması halinde işitme koruyucu ekipmanlar kullanılmalıdır. Kulak koruyucularının sesli yerlerde takılıp, sessiz ortamda kulaktan çıkarılması çok önemlidir. Eğer gürültülü bir ortamda çalışmak zorundaysanız koruyucu kullanmanız önerilir. Öte yandan bu koruyucular; güçlü elektrikli aletler, gürültülü bahçe aletleri veya ateşli silah kullanırken de giyilmelidir.

İşitmemdeki Hasar Eski İse Bunu Nasıl Anlayabilirim?

İşitme kaybı uzun yıllar içerisinde oluşabilir. Yavaş, ilerleyen ve ağrısız olarak devam eden işitme kaybı kişi tarafından yıllarca fark edilmeyebilirler. Bu uzun süreli olarak işitme sinirine zarar veren gürültüye maruz kalma sonucunda gelişmiş olabilir. Ya da insanların söylediklerini anlama güçlüğü çekilebilir.

Özellikle gürültülü bir ortamdayken insanlar mırıldanıyor gibi duyulabilir. Bu yüksek frekans işitme kaybının başladığını gösterebilir ve işitme testi (odyometri) ile bu sorun tespit edebilir. Eğer bu semptomlardan herhangi birini yaşıyorsanız kulakta kulak kiri veya kulak enfeksiyonu gibi düzeltilebilir rahatsızlıklarınız olabilir. Ancak gürültüye bağlı işitme kaybı yaşıyor da olabilirsiniz. Her durumda işi şansa bırakmayın çünkü gürültüye bağlı işitme kaybı kalıcıdır. Eğer işitme kaybından şüpheleniyorsanız bir KBB uzmanına başvurmayı ihmal etmeyin. Doktor işitme problemini teşhis eder ve en iyi tedavi yolunu önerir.

Kulak Zarı Ameliyatı Sonrası Dikkat, detaylar için tıklayın.